Henryk urodził się jako potomek śląskiej linii Piastów. Śląskiej, to znaczy tej linii potomków Bolesława Krzywoustego, której przypadły rządy nad Śląskiem w okresie, gdy dawne dziedzictwo Piastów przechodziło przez proces podziału dzielnicowego. Na przełomie XII i XIII w. ziemia przydzielona w 1138 r. najstarszemu z synów Bolesława, Władysławowi, po latach sporów o kształt stosunków pomiędzy spokrewnionymi władcami znalazła się na trwałe w rękach jego spadkobierców. Wnuk Henryk, cieszący się długo przydomkiem Pobożnego, by w końcu zyskać sławę jako Brodaty, objął w 1201 r. samodzielne rządy nad księstwem rozciągającym się od rzeki Kwisy aż do styku z ziemią opolską.
Nie znamy daty zawarcia małżeństwa Henryka Brodatego z księżniczką Jadwigą, córką Bertolda IV hrabiego Andechs księcia Meran oraz księżnej miśnieńskiej, Agnieszki z Wettynów. Obecnie przyjmuje się, że miało to miejsce przed 1192 r. (Jasiński 2007). Zgodnie ze świadectwem pierwszego hagiografa Jadwigi, w chwili ślubu miała ona liczyć 12 lat, co było zgodne z granicą wieku sprawnego dziewcząt w okresie średniowiecza. Jedna z sióstr młodziutkiej Jadwigi włożyła koronę królewską jako nieuznana nigdy małżonka władcy Francji Filipa Augusta, kolejna z córek Bertolda IV, Gertruda, stanęła u boku króla węgierskiego Andrzeja II w 1201 r. Losy obu ułożą się tragicznie i pomimo zaszczytu koronacji żadna z nich nie będzie mogła się cieszyć spokojnym rodzinnym życiem (Gottschalk 1964).
Jadwigę przywieziono na dwór wrocławski z klasztoru benedyktynek w Bambergu zapewne wraz z piastunką (Bobowski 1994). Małżonka księcia Henryka była dobrze wykształcona, obyta w świecie polityki zachodnich dworów, przygotowana do wspierania ambitnego męża. Małżeństwo to okazało się stosunkowo zgodnym stadłem. W ciągu kilku lat parze urodziło się siedmioro dzieci: Bolesław (ok. 1194 r.), Konrad (przed 1198 r.), Henryk (1196-1202/4), Agnieszka (przed 1200 r.), Zofia (przed 1200), Gertruda (ok. 1200 r.) i nieznany z imienia syn (ok. 1208 r.), który przeżył zaledwie kilka lat (Jasiński 2007). Po tym czasie za namową Jadwigi, a za zgodą władzy kościelnej małżonkowie złożyli ślub czystości. Księżna oddawała się dziełom pobożności, zacieśniając więzi z fundowanym przez nią i Henryka opactwem cysterek w Trzebnicy (Sutowicz 2017). Pozostawała jednak wsparciem u boku aktywnego na arenie polityki piastowskiej męża. Jej imię i pieczęć widnieją na najważniejszych dokumentach fundacyjnych wielu śląskich placówek kościelnych i charytatywnych, świadczących o wielkim postępie społecznym i gospodarczym dzielnicy podległej Henrykowi Brodatemu.
Bibliografia:
K. Bobowski, Rozwój klasztorów cystersek w Niemczech i na ziemiach polskich w dobie średniowiecza, „Prace Naukowe WSP w Częstochowie. Zeszyty Historyczne” 2 (1994).
J. Gottschalk, St. Hedwig. Herzogin von Schlesien, Boehlau-verlag-Koeln-Gratz 1964.
K. Jasiński, Rodowód Piastów śląskich, Kraków 2007.
A. Sutowicz, Trzebnickie inspiracje duchowej postawy św. Jadwigi, Studia Salvatoriana Polonica 11 (2017).
